Λοθάριος

I

(Lothair). Όνομα δύο αυτοκρατόρων της Αγίας Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.

1. Λ. A’ (795 – 855). Συμβασιλιάς (817-840) του πατέρα του, Λουδοβίκου του Ευσεβούς, και βασιλιάς (840-855) της Ιταλίας. Υπεράσπισε με αποφασιστικότητα την προνομιακή θέση που του είχε εξασφαλίσει ο πατέρας του έναντι του ετεροθαλούς αδελφού του, Καρόλου B’ του Φαλακρού, της μητριάς του, Ιουδίθ της Βαυαρίας, και του ίδιου του πατέρα του, τον οποίο εκθρόνισε και ταπείνωσε το 833 και, έπειτα από μια εφήμερη συμφιλίωση, τον πολέμησε έως τον θάνατό του (840). Όταν έπειτα επιτέθηκαν εναντίον του ο ετεροθαλής αδελφός του, Κάρολος, και ο αδελφός του, Λουδοβίκος ο Γερμανικός, και τον νίκησαν στο Φοντενουά, συνυπέγραψε με αυτούς τη συνθήκη του Βερντέν (843), με την οποία ο ίδιος κράτησε τον αυτοκρατορικό τίτλο, την Iταλία και τη φραγκογερμανική περιοχή –η οποία αργότερα ονομάστηκε Λοθαριγκία (Λορένη)– και παραχώρησε στον Κάρολο τη Γαλλία και στον Λουδοβίκο τη Γερμανία. Έτσι διαιρέθηκε οριστικά η αυτοκρατορία περίπου με εθνικά κριτήρια και εγκαινιάστηκε η παράδοση της ένωσης του αυτοκρατορικού στέμματος με το στέμμα της Ιταλίας. Έπειτα από τη συνθήκη του Βερντέν, παραχώρησε την Ιταλία στον γιο του, Λουδοβίκο B’, και τον προσέλαβε ως συναυτοκράτορα (849)· αργότερα αποσύρθηκε σε μοναστήρι της Λοθαριγκίας.

2. Λ. του Σούπλιμπουργκ (1070 – 1137). Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας (1133-37) και βασιλιάς της Γερμανίας (1125-37). Δούκας της Σαξονίας από το 1106, μετά τον θάνατο του Ερρίκου E’ και με την υποστήριξη των ανώτερων εκκλησιαστικών αξιωματούχων, έλαβε το στέμμα της Γερμανίας και κατόπιν στέφθηκε αυτοκράτορας (1133) από τον πάπα Ινοκέντιο B’, παρά την αντίδραση των αντιπάλων του, Φρειδερίκου και Κόνραντ του Σουηβίας. Στον αγώνα για το στέμμα, οι υποστηρικτές του ονομάστηκαν Γουέλφοι και οι υποστηρικτές των Σουηβών Γιβελίνοι· έτσι ξεκίνησε η πιο γνωστή σύγκρουση κομμάτων του Μεσαίωνα. Έπειτα από μια πρώτη επίσκεψη στην Ιταλία (1132-33), κατά την οποία έθεσε τέρμα στο σχίσμα της Καθολικής Εκκλησίας, υποστηρίζοντας τον Ινοκέντιο B’ εναντίον του αντίπαπα Ανακλήτου, συμφιλιώθηκε στη Γερμανία με τους Σουηβούς και, όταν αποκαταστάθηκε η ειρήνη, επιχείρησε νέα εκστρατεία στη νότια Ιταλία, εναντίον του Poγήρου B’, ο οποίος είχε ανακηρυχθεί βασιλιάς της Σικελίας από τον αντίπαπα. Η εκστρατεία αυτή, όμως, παρά την υποστήριξη των ναυτικών δημοκρατιών της Πίζας και της Γένοβας, δεν πέτυχε και ο Λ. πέθανε κατά την επιστροφή του. Αφοσιωμένος στην παποσύνη, έκανε μεγάλες παραχωρήσεις στην Εκκλησία, αναθεωρώντας το κονκορδάτο του Βορμς και παραιτούμενος από μέρος της κληρονομιάς της κόμισσας Ματθίλδης.

II

(Lothair). Όνομα διαφόρων βασιλιάδων της Ευρώπης.

1. Λ. (941 – 986). Βασιλιάς της Γαλλίας (954-986). Γιος του Λουδοβίκου Δ’ του Υπερπόντιου, διεκδίκησε τη Λορένη από τον βασιλιά της Γερμανίας, αλλά ο Όθων B’ της Σαξονίας τον νίκησε και διατήρησε τη Λορένη, την οποία όμως παραχώρησε ως φέουδο στον αδελφό του Λ., Κάρολο (976). Πολεμούμενος μέσα στο ίδιο το βασίλειό του από τον Ούγο τον Μεγάλο, κόμη του Παρισιού, και κατόπιν από τον γιο του τελευταίου, Ούγο Καπέτο, εγκατέλειψε την άσκηση κάθε πραγματικής εξουσίας και αποσύρθηκε με μικρή ακολουθία στη Λαν. Ο γιος του, Λουδοβίκος E’, ήταν ο τελευταίος από την οικογένεια των Καρολίγγειων που ανέβηκε στον θρόνο της Γαλλίας.

2. Λ. (10ος αι.). Βασιλιάς της Ιταλίας (931-950). Γιος του Ούγου της Προβηγκίας, βασίλευσε μαζί με τον πατέρα του από το 931 έως το 945 και στη συνέχεια, υπό την κηδεμονία του Βερεγκάριου B’ της Ιβρέας, έως το 950. Το 947 παντρεύτηκε την Αδελαΐδα της Βουργουνδίας και υποστήριξε, αντίθετα με τα σχέδια του πατέρα του, τις βλέψεις του Βερεγκάριου B’ για τον θρόνο της Ιταλίας, αλλά τελικά προδόθηκε και πιθανώς δολοφονήθηκε από αυτόν. Η Αδελαΐδα εκδικήθηκε τον θάνατό του, υποστηρίζοντας την εκστρατεία στην Ιταλία του Όθωνα A’ της Σαξονίας, ο οποίος σκότωσε τον Βερεγκάριο B’ και την παντρεύτηκε.

3. Λ. (826 – 869). Βασιλιάς της Λοθαριγκίας (855-869). Ήταν γιος του αυτοκράτορα Λοθαρίγκιου A’, από τον οποίο κληρονόμησε τις χώρες που περιλαμβάνονταν μεταξύ του Ρήνου, του Σκάλδη και του Μόσα, καθώς και τη Φρισία (855). Βρισκόταν σε μακροχρόνια διαμάχη με τον πάπα Νικόλαο A’, ο οποίος είχε αρνηθεί να λύσει τον γάμο του με την Τόιμπεργκε και να νομιμοποιήσει τον δεσμό του με τη Γουαλδράδη.

O Λοθάριος, αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, σε κώδικα της μονής Φόρμπαχ (1145).